بررسی موقعیت سیاسی واقتصادی تختگاه های اشکانیان ( با تأکید برصددروازه)

اشکانیان در طول حیات سیاسی خود دارای پایتخت های متعددی بودند که به فواصل مختلف از یکدیگر قرار داشتند وشهرهای مختلف، قلمرو وسیع آنان را به هم پیوند می دادند. این اصل، با توجه به خصوصیت کوچ نشینی پارتیان موجب تسهیل در امر تجارت ودفاع در برابر دشمنان داخلی وخارجی می گردید. نسا به عنوان اولین تختگاه اشکانیان، خاستگاه قومی وتکیه گاه ملی آنها و نمایانگر به رسمیت شناختن سرزمین پدری و آرامگاه شاهان پارتی متوفی بود وهمچنین از نظر رویارویی با اقوام بیابانگرد مهاجم موقعیت مناسبی داشت. طراحی و معماری نسا نمونه ای از توانایی پارتیان در ادغام عناصر هنری و شیوه های معماری یونانی با طراحی ایرانی بود. صددروازه(هکاتوم پیلس) یکی از مهمترین تختگاه های پارتها محسوب می گردید، این شهررا تیرداداول هنگامی که به سوی غرب ایران پیشروی می کرد، پایتخت دیگر خود قرار داد زیرا این شهر در کنار جاده بزرگ کاروانی (راه ابریشم) که شرق را به غرب اتصال میداد واقع واز لحاظ استقرار سپاهیان ودربار متناسب بود. گزینش تیسفون بدلیل انقلابات و دگرگونی های سیاسی سده یکم ق.م در سلوکیه و تیسفون توسط مدعیان تاج و تخت، و حمله ی رومیان به مناطق غربی کشورصورت گرفت و محلی بودکه پادشاهان پارتی در آنجا تاجگذاری می کردند و مراسم برتخت نشستن خود را جشن میگرفتنداین انتخاب راهبردی از لحاظ موقعیت تدافعی وامنیتی آن در مقابل نفوذ دولت سلوکی وفرهنگ یونانی ورومیان ودولت های دیگر برای پارتیان اهمیت داشت. در بیان عوامل سیاسی واقتصادی مراکز حکومتی پارتیان، اگر به هجوم اقوام بیابانگرد، روابط وبرخوردهای سیاسی وتجاری باکشورهای مجاور و گستردگی قلمرو به عنوان ارکان اصلی نگریسته شود، بدون تردید، تختگاه به عنوان مرکز هدایت وتصمیم گیری حاکمان از اهمیت بالایی برخوردار بود. بنابراین، زمانی که دولت تختگاه خود را فاقد کارایی لازم در سیستم سیاسی واقتصادی کشورمی دید، سعی می کرد تا با انتقال تختگاه به یک مکان جدید، این مشکل را رفع نماید. این تحقیق، با توجه به ماهیت نظری آن، توصیفی- تحلیلی، و بر اساس متد های متداول در علوم انسانی ومطالعات تاریخی به شیوه جمع آوری طبقه بندی وتحلیل داده ها انجام گرفته است، این پژوهش می تواند جنبه های مبهم تأثیرات خارجی وعوامل سیاسی، اقتصادی بر انتقال مرکزیت قدرت در عصر اشکانی را تبیین نماید.